Komplot

In 2200 is er op basis van objectief onderzoek van de schaarse resterende bronnen maar één conclusie mogelijk: koning Leopold III had zichzelf niets te verwijten, de hele Koningskwestie was een complot… van de communisten, die overal in Europa probeerden om de monarchieën omver te werpen… en van de socialisten, en dan vooral van Spaak. Niet Charles Spaak, de in 2200 nog steeds bekende filmscenarist, maar zijn vergeten broer Polenri (volgens een fragmentaire bron). Spaak, de opportunist die met de wind mee draaide, en Hubert Pierlot, de kortzichtige en onstandvastige, lieten zich na afloop van de oorlog uit persoonlijk belang meeslepen in het communistische complot, net als de naïeve en onhandige eerste minister Achille Van Acker. De historicus eindigt zijn verhaal met de volgende mededeling: ‘De Volksraadpleging heeft het land er uit geholpen. Het voornaamste is echter dat ze de terugkeer van de Koning heeft mogelijk gemaakt. Zijn rijk is duurzaam, vreedzaam en heilzaam geweest, na die troebelen, die volgden op de tweede wereldoorlog. Dit althans loonde stellig wel de kleine ongemakken van een Volksraadpleging …’

Hilaire Lahaye schrijft deze futuristische en pamflettaire novelle in december 1949 - januari 1950. De werktitel luidt ‘“Een komplotjesgeschiedenis” gezien in het jaar 2200’. Hij laat de Nederlands- en de Franstalige versie in eigen beheer drukken op 20 februari 1950, in volle aanloop naar de volksraadpleging van 12 maart 1950. Lahaye is op dat moment volksvertegenwoordiger en is een hevige en strijdlustige voorstander van de terugkeer van Leopold III. Hij is daarmee een van de leopoldistische stemmen binnen een zeer verdeelde Liberale Partij, die zowel hevige voor- en tegenstanders als gematigdere compromisfiguren omvat. Het doel van Lahaye is een ‘zo volledig mogelijk beeld’ van de Koningskwestie te geven, maar in een ‘aantrekkelijke vorm’ om opnieuw belangstelling te wekken bij het publiek. Die aantrekkelijke vorm is het vertelperspectief van een ‘historicus van de toekomst’ dat voor een vlottere leesbaarheid moet zorgen. Lahaye wil hiermee ook een ‘fictieve autoriteit’ aan de tekst geven, waarvan hij hoopt dat die veel twijfelaars kan overtuigen. Ondanks onvolkomenheden door de snelle redactie van de tekst is hij ervan overtuigd dat zijn boekje voor efficiëntere propaganda kan zorgen dan de geleerde uiteenzettingen die het publiek beu begint te raken. Lahaye wil in het bijzonder Franstalige lezers bereiken, die hij door de ‘vijandigheid van de liberale pers’ nog niet heeft kunnen bereiken, en is erg overtuigd van zijn plan.