Onze website gebruikt cookies om je surfervaring te verbeteren. Om deze website optimaal te gebruiken vragen we je om akkoord te gaan met ons gebruik van cookies.

Ik ga akkoord liever niet.
Uitgelicht

Hoog Banier!.... Op de tonen van De Internationale

In februari 1965 doen de Ninovieters een merkwaardige vaststelling. In het straatbeeld verschijnt een verkiezingsaffiche met hamer en sikkel op een blauwe achtergrond met daaronder de tekst “O….Banier”. Vormen liberalen en communisten nu in volle Koude Oorlog een kartel?1

Florian Van de Walle en Theun Vonckx
21 mei 2024

Een tweede stembusgang

Het feit dat men in Ninove in februari 1965 naar de stembus trekt, is op zich al bijzonder. De gemeenteraadsverkiezingen vonden immers eerder plaats op 11 oktober 1964. De volgende geplande verkiezingen (voor de Kamer, Senaat en provincieraad) zijn pas op 23 mei 1965. De reden voor deze afwijkende datum is een klacht van de afdeling van de Kommunistische Partij (KPB) van Ninove tegen de uitslag van de verkiezingen van 11 oktober. Later dient ook de Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV) van Ninove een gelijkaardige klacht in tegen de verkiezingsuitslag.

Beide partijen deden het op 11 oktober nochtans best goed. De KPB ging er met 10 stemmen op vooruit en de PVV met 450 stemmen. De CVP en BSP boetten respectievelijk 458 en 56 stemmen in. De verkiezing viel dus in het voordeel van de indieners van de aanklacht uit. Die klacht heeft evenwel alles te maken met de zetelverdeling. De KPB had net niet genoeg stemmen voor een zetel in de Ninoofse gemeenteraad. Die zetel voor de KPB ware, paradoxaal genoeg, goed nieuws geweest voor de PVV, want daardoor zou deze incontournabel geworden zijn voor een meerderheidscoalitie. Nu heeft de CVP een zetel ‘te veel’ waardoor de CVP en BSP met hun gezamenlijke zeven zetels de zes-zetels-sterke PVV opzij kon schuiven.

Omdat er volgens de KPB en de PVV toch wat onregelmatigheden bij de verkiezingen waren (zo waren er, ondanks het hogere aantal stemgerechtigden, minder stemmen uitgebracht dan bij de vorige verkiezingen in 1958), dienen de twee tegenpolen schijnbaar gezamenlijk een klacht in.2 De bestendige deputatie van Oost-Vlaanderen geeft de KPB en PVV blijkbaar gelijk. Op de laatste dag van 1964 beslist men nieuwe verkiezingen uit te schrijven voor 21 februari 1965.3

Opnieuw in campagnemodus

Tot niemands verbazing heeft deze beslissing een zeer bitsige campagne tot gevolg. De Ninoofse liberalen hebben zichzelf enigszins in een hoek geschilderd door hun karretje aan dat van de communisten te hangen. De opmerkelijke affiche met de communistische “O…Banier” of de liberale hamer en sikkel is dan ook een binnenkopper van de uitgedaagde CVP en BSP. Verantwoordelijke van de affiche is Armand De Riemaecker, lokale sterkhouder van de CVP. De liberalen willen deze streek duidelijk dubbel en dik terugbetalen en vallen in heel wat van hun campagneteksten de CVP-BSP-meerderheid aan. Zo steken ze onder andere de draak met een aantal onteigeningen die De Riemaecker goedkeurde.

De PVV heeft echter een duidelijk doel voor ogen: de volstrekte meerderheid. Geen absolute meerderheid leidt onvermijdelijk opnieuw tot een rooms-rode coalitie.

De uitslag

Zondag 21 februari 1965 wordt evenwel geen hoogdag voor het liberalisme in Ninove. Tot die vaststelling komt de lokale PVV. De CVP en BSP evenaren hun resultaat van enkele maanden voordien. Met een gezamenlijke zeven zetels heeft geen van hen de PVV nodig en kan men verder met de bestaande meerderheid. Tot overmaat van ramp sleept de KPB een zetel in de wacht terwijl de liberalen er zelf  één moeten inleveren. Ze vallen terug van zes naar vijf zetels. De CVP-BSP voelt zich als een kind in een snoepwinkel. Niet alleen kunnen ze verder besturen (Armand De Riemaecker wordt eerste schepen en Emile Milo van de BSP wordt burgemeester), ze kunnen de bal nog eens dubbel zo hard terugkaatsen. De PVV krijgt wat ze wil: een zetel voor de KPB.4

Hoewel de liberalen de daaropvolgende jaren in Ninove steeds sterke cijfers behalen, is het wachten tot 1977 op een liberale burgemeester in de oudste, stoutste en wijste der steden. PVV’er Etienne Cosyns draagt de sjerp van 1977 tot en met 1994, waarna Louis Waltniel, jarenlang de Ninoofse liberale sterkhouder in de nationale politiek, het met zijn liberale scheurlijst “Banier” overneemt. Ook in de jaren 2000 blijft Ninove de leverancier van liberale burgemeesters.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Deze bijdrage kwam tot stand dankzij en op basis van de eerder verschenen webtekst van Theun Vonckx van het DACOB (Documentatie- en Archiefcentrum van de Communistische Beweging): Theun Vonckx, Een bijzondere affiche.

2. De Denderklok, jg. 38 (17 oktober 1964): 1.

3. De Denderklok, jg. 39 (9 januari 1965): 1.

4. De Denderklok, jg. 39 (27 februari 1965): 1-2.

Hoe verwijs je naar dit artikel?

Florian Van de Walle en Theun Vonckx , "Hoog Banier!.... Op de tonen van De Internationale", Liberas Stories, laatst gewijzigd 02/09/2024.
copy url

Colofon

Liberas Stories is een realisatie van cultuurarchief Liberas. Het werd ontwikkeld door Josworld en Webdoos naar een concept van Ruben Mantels. Aan de hand van een ‘Atlas’ en een ‘Magazine’ vertelt Liberas Stories de geschiedenis van het liberalisme en worden de collecties van Liberas gepresenteerd. Deze website werd gelanceerd in juni 2021 en is sindsdien verder uitgebouwd.

De inhoud van dit portaal is bestemd voor Liberas’ erfgoedgemeenschap, maar ook voor studenten, onderzoekers en journalisten en voor iedereen die ons erfgoed wil ontdekken. Het is geen catalogus van onze collectie: die vind je op liberas.eu.

Liberas heeft geprobeerd alle rechthebbenden op beeldmateriaal te contacteren. Personen of organisaties die zich alsnog in hun rechten voelen geschaad nemen contact op met Liberas vzw, Kramersplein 23, 9000 Gent.

Alle teksten op deze website mogen hergebruikt worden mits het overnemen van de auteurs- en bronvermelding. Alle opmerkingen met betrekking tot Liberas Stories - vragen, aanvullingen, correcties, suggesties voor nieuwe bijdragen - zijn welkom op info@liberas.eu. 

Volg ons op